Przejdź do głównej zawartości

Tradycyjny "język haftu"

Czy wiedzieliście, że haftem można pisać?

W opracowaniu dotyczącym symboliki zawartej na ukraińskich ręcznikach obrzędowych znalazłam "język haftu". To swego rodzaju pismo obrazkowe, a jak wiadomo, to najstarsza forma zamykania słów na długi czas. Nie są prawda wykute na skale, ale stworzone igłą i nitką.

Zgodnie z tradycją pierwsze ręczniki otrzymywało się po urodzeniu. Była na nich rozpisana data urodzenia właśnie przez haft. Wersy oznaczające liczby, litery, wyrazy, można było odczytywać znając oczywiście symbolikę.

Zaciekawiona, że można przez geometryczne wzory cokolwiek napisać, krążyło mi po głowie jak tego użyć. Myśli co prawda ucichły na dłuższy czas, ale dnia pewnego odezwała się do mnie Ania z pomysłem wykonania metryczki.
Najpierw podsunęłam jej myśl umieszczenia starych symboli określających "matkę", ale zapalona żaróweczka przypomniała o białoruskim opracowaniu. Koncepcja zeszła na zupełnie inne tory, a zaufanie do mojej wizji dodało wiatru w żagle.
Dostałam któregoś wieczoru cynk od Ani: "Aga, szykuj igły, koleżanka jedzie na porodówkę!".
Nawet nie wiecie, jak taka informacja potrafi przyspieszyć pracę. Wszystkie potrzebne informacje, już po zakończeniu całej akcji porodowej, dostałam na gorąco i rozrysowałam schemat.

Nie wiem jaka magia kryje się we wzorach z ręczników obrzędowych, ale powtarzalność motywów wprowadzała w odprężający stan umysłu.
Dosyć sprawnie krzyżyki pojawiły się na lnianej kanwie.

Kolejne wersy znaczą liczby i wyrazy: 2 - tysiąc - 0 - setki - 1 - dziesiątki - 9 - rok narodzenia - 1 - 5 - kwiecień (wieńczące wzór ząbki).


Metryczkę wypełnił tekst pisany powszechnie znanym alfabetem.





Oprawa w białą ramę wielkości A4 dopełnia całości.

W mojej interpretacji tradycyjnego "języka haftu" wzór tworzy to co najcenniejsze - wspomnienia.

Komentarze

  1. Piękny ornament 😊 Intrygujące są Twoje informacje o "języku haftu" ? Możesz podać tytuł książki, z której korzystałaś? 😊

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety nie znam tytułu. Znalazłam jedynie zeskanowany jej fragment w internecie i strony, na których są schematy dat, symbole określające niektóre litery wkomponowane w wyrazy i imiona. Poszukiwania podobnych publikacji trwają.

      Usuń
  2. Nietuzinkowa metryczka. Zaintrygowałaś mnie, nie wiedziałam, że w ogóle coś takiego jak język haftu istnieje. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo ciekawe, intrygujące bym powiedziała

    OdpowiedzUsuń
  4. Ciekawe informacje o języku, a przy okazji bardzo ładny haft i pamiątka.☺️
    Zapraszam w odwiedziny do siebie.

    OdpowiedzUsuń
  5. Piękny ornament. Oryginalna pamiątka. Pomyślności w Nowym Roku! Serdecznie dziękuję wraz z mamą za cudowną karteczkę.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Podlasiem inspirowane (3) - haftowana okładka

Podlasie potrafi zachwycać.  Odkrywam coraz to nowe motywy, które skupiają na sobie uwagę nie pozwalając o sobie zapomnieć. Kiedy w ręce po raz pierwszy wpadł mi "Wzornik tradycyjnych haftów i koronek ręcznika ludowego. Haft krzyżykowy" jeden wzór wyróżnił się na tle pozostałych. Nic dziwnego, że pojawił się na okładce publikacji.  Wiedziałam, że kiedyś i ja go zrobię. Kolorystyka haftu może nasunąć skojarzenia z motywami ukraińskimi. I myślę, że daleko od prawdy byśmy nie odbiegli, bo Podlasie jest niezwykłą krainą, gdzie przeplatają się różne narodowości i mniejszości, a im bliżej wschodniej granicy, tym więcej widzi się wspólnych cech. Szczególnie w starym wzornictwie. Haftowanie krzyżykami jest też jedną ze starszych form - ustępuje mu tylko haft tkacki, z którego Podlasie zresztą słynie. Pojawiające się na jasnym płótnie ludowych ręczników czerwono-czarne barwy mają nie tylko wartość estetyczną. Wkraczają tu magiczne elementy: dla przykładu największe znacze...

Podlasiem inspirowane - (1) - zakładki

Jakie byłoby Wasze pierwsze skojarzenie, gdybym zapytała Was o Podlasie? Zupełnie inaczej patrzy się na miejsce, w którym się mieszka. U mnie to ciepłe myśli, obrazy babcinego stołu, zielonej kojącej przyrody, kolorowych łąk z trawą do kolan, sielskości - kadry wspomnień. Może brzmi to zbyt nierealnie, ale z perspektywy czasu idealizuje się przeszłość. Zawsze mnie ciekawi stare wzornictwo, nie spod ręki wielkich mistrzów, ale w pełni amatorskie.  Szukanie motywów to czasem szukanie igły w stogu siana, podpatrywanie zdobień, cykanie fotek z ukrycia, byleby tylko utrwalić jakiś wzór. Na przeglądach folklorystycznych "pasę oczy", ponieważ przyjeżdżają grupy w strojach ludowych. Często są to przesadzone stylizacje, ale pojawiają się też perełki na lnianych fartuszkach czy bluzkach zszarzałych od upływu czasu. Lubię zainspirować się nimi i przenosić motywy na rzeczy do używania. Moimi hafciarskimi podlaskimi bibliami są "Katalogi ręczników ludowych...

Dziewczynka i kogut - pierwsze parkowanie nici

Nastolatki miewają stany fascynacji i uwielbienia graniczącej z obłędem. Nie mogą spać, nie mogą jeść, głowę zaprzątają tylko myśli o "tym czymś", tak ważnym, że nic innego się wtedy nie liczy. Podobnie mówią o koniach, które z klapkami na oczach biegną w jednym kierunku i nie zatrzymają się, póki nie osiągną celu. Niestety i mi się to niedawno przytrafiło. Opętał mnie jeden wzór, przepięknie opracowany przez Olgę Sotnikovą - Dziewczynka i kogut. Zakochałam się w nim od pierwszego wejrzenia, bo wyraża sielskość, niewinność, trud pracy, historię... Urzekł prostotą obrazu i najzwyklejszym pięknem codzienności. Dziewczynka z kogutem chodziła za mną od jesieni. Nici skompletowane leżały w szafce, a ja przebierałam nogami, żeby tylko zacząć pracę nad tym uroczym obrazkiem. Ale po drodze święta i robienie pocztówek, małe rodzinne perypetie chorobowe i tysiąc innych drobiazgów. A w głowie tylko przewijała się myśl: "kiedy w końcu będzie czas na dziewczynkę?". St...